2015 - 09 (5) ZUID AFRIKA - TRADITIONEEL “REED FESTIVAL” IN SWAZILAND

Wij zijn weer neergestreken in de hemelse vallei. Onze opgepikte dame van de straat stond ons met open armen op te wachten. Wij hebben haar gebeld vanuit het Hluhluwe National Parc met de mededeling wij kunnen er pas tegen zessen zijn. Volgens onze T&T hadden wij ruim vijf uur nodig om de sprong te maken. Heel enthousiast reageerde zij met: “ I can’t wait”.

Klokslag zes uur stopten wij voor het automatisch hek van Thula. Wij hoefden niets te doen vrijwel meteen ging deze open en werden wij verwelkomt door haar. Thula is een gescheiden vrouw die al ruim vijftien jaar lang haar drie dochters in haar eentje heeft opgevoed. Haar oudste dochter van 27 woont in Pretoria,  is arts en getrouwd met een tandarts en heeft zelf een dochter van twee. De andere twee dochters zijn 18 en 16 en studeren in Pretoria. Het huis is dus te groot voor haar alleen. Onze kamer wordt geshowd, het is de kamer van de oudste, Thula heeft de meeste achtergebleven spullen van haar opgestapeld en netjes ingepakt. Het ziet er fantastisch uit, een grote kamer met veel ruimte en een badkamer aangrenzend.
Wij worden uitgenodigd in de woonkamer en krijgen wat te drinken. Al vrij snel is duidelijk dat het de bedoeling is om hier te blijven eten, het diner voor vanavond is zo goed als voorbereid. Terwijl wij genieten van een serie Amerikaanse Candid camera’s  op de nieuwste LG plasma gebogen TV scherm. Wordt de laatste hand gelegd aan het op speciaal Swazi stijl bereide voedsel. Verse spinazie uit eigen tuin, geitenvlees volledig eetbaar gestoofd, eigengebakken maïs brood, rijst, sla en kip……. ( Hi kids, voor eenmaal een uitzondering deze toelichting over eten!)
De trend was gezet het blijkt al snel dat zij ons de komende dagen een volledig pakket wil aanbieden. Morgen gaan wij sightseeing doen in de omgeving. Zij heeft via haar uitgebreide contacten de nodige informatie ingewonnen over het festival.

Heerlijk geslapen zitten wij tegen half tien aan de eettafel te genieten van ons ontbijtbuffet. Thula is een actieve, ondernemende dame. Zij is onderwijzeres (Geschiedenis), heeft drie grote transportbussen met 22 zitplaatsen rijden, die mensen vervoeren van Swaziland naar Johannesburg vv. Er staat ook een  nieuwe vrachtwagen op de oprit die wordt ingezet bij een constructie bedrijf hier vlakbij. Verder is zij actief lid van vele locale gemeentelijke organisaties.  Zij kent dus veel mensen en dat blijkt al snel. Voor wij vertrekken belt zij haar jongere zus die onze was komt doen. Een wasmachine heeft zij niet, dat wordt normaal gedaan met de hand door haar schoonmaakster. Susan haar zus, is een pientere jonge dame van dertig, zij heeft haar studie accountancy net afgerond en is opzoek voor werk. Thula heeft deze studie bekostigd en vindt dat zij wel wat kan terug doen voor haar. Onderweg naar de Glasblaas fabriek genieten wij van het prachtige landschap van Swaziland. Wij rijden over de een en al golvende weg die zich slingert door de vele heuvels en dalen. De wegen zijn perfect aangelegd en goed geasfalteerd. Het is een genot te zien dat het hier zo welvarend is. Wij vullen de dag met bezoeken aan allerlei winkeltjes met locale kunstnijverheid, de glasblaas fabriek, een kaarsenfabriek en het nodige houtsnijwerk etc.  

Het is zondagmiddag en het is heel druk op straat, de politie regelt het verkeer in goede banen. Er rijden heel veel bussen en vrachtwagens, vol met inderdaad je zou bijna zeggen hemelse gerechten. Jonge meiden vanuit het hele land van 15 tot 20 jaar, volledig aangekleed en uitgedorst in traditionele kleding. Zij zitten opgepakt en vullen met zo’n dertig stuks tegelijk de voertuigen en zijn uitgelaten en uitbundig. Het is een hele organisatie om die horden van ruim 30.000 jeugdigen op de juiste plek te krijgen. Zij worden hier opgevangen in scholen en andere openbare gebouwen en worden daar volledig verzorgt van overheidswege ( de Koning! )
Vrijdag zijn zij vervoerd naar de rietvelden om riet te plukken. Op zaterdag brengen zij het riet naar de moeder van de Koning, symbolisch om haar huis te onderhouden. In werkelijkheid wordt het toch gebruikt voor o.a. schermen langs de snelwegen etc. Deze beide ceremonies hebben wij niet meegemaakt. Zondag worden gebruikt als generale repetitie om iedereen te laten zien waar, wanneer en hoe zij maandag hun opwachting kunnen maken voor de Koning.

Het is nu maandagochtend zeven uur terwijl ik dit zit te typen. Het is 31 augustus en Melody is jarig. Vandaag gaat het gebeuren. Ik ben benieuwd….

Wij komen rond half acht s’ avonds terug. Wat een happening is dit, onvoorstelbaar groots en zo makkelijk als “begeleide” buitenlander om alles van nabij mee te maken. Thula was duidelijk in the mood, zij wordt steeds enthousiaster naar mate de tijd vordert. Rond elf uur s’ morgens heeft zij al haar traditionele kleding verzameld en gaat zij naar een vriendin om haar pruik goed op haar hoofd te laten bevestigen. Volledig opgemaakt en opgedoft is zij zo’n uur later gereed om te vertrekken. Ook Judith en ik krijgen de nodige doeken en sieraden om. De fotosessie kan plaatsvinden.  Bij het stadion is het een drukte van jewelste overal staan en komen horden jonge meiden al zingend en dansend aangelopen om zich te melden op de afgesproken plek buiten het stadion. Er zijn groepen bij die heel mooi zijn gekleed met een rok en een cape met allerlei versieringen in verschillende kleuren. Vaak hebben zij ook kralen rond een van de enkels. Dit zijn meisjes die volgens zeggen cadetten in het leger zijn.
Wij konden de auto nog redelijk dichtbij parkeren en waren ruim op tijd om een mooie plaats uit te zoeken op de tribune. Nou ja, wij mochten op de VIP tribune plaatsnemen omdat Thula “toevallig” een bekend parlementslid ontmoette. Met hem meelopend was het geen probleem en zaten wij tussen allerlei ministers, parlementsleden, de vorige en de huidige president, allemaal traditioneel gekleed. De mannen droegen dan o.a. een geiten en/of koeien huid voor en achter bengelend. Het viel mij op dat de meesten mannen het goed hadden en hun grote ronde kale buik met trots toonden. Als zij gingen zitten werd de achterste slib huid netjes over het stoeltje naar achteren gehangen. Verder werden er op de gereserveerde 10 rijen vertegenwoordigers van allerlei landen toegelaten o.a. Lesotho, Zuid Afrika, Ghana, Japan, China, KwaZulu Natal en de nodige oliesjeiks. De Koning en zijn volledige familie namen later plaats op twee rijen voor ons maar dan wel zo’n dertig meter naast ons in een afgescheiden ruimte. Gelukkig zaten wij in de schaduw, de temperatuur was vandaag ontzettend heet en de zon scheen met 34 graden rechtstreeks op mijn kale bol. Uit respect voor de Koning mogen er geen hoeden en/of paraplu’s worden gebruikt. Judith maakte veel contacten, het viel mij op dat de meeste mannen er jong en mooi uitzagen. Goed voor haar……
Voordat de Koning met zijn gevolg arriveerden marcheerden de jonge meiden in grote groepen het stadion binnen en stelden zich op naast het hoofdveld. Deze ruimte werd volledig gevuld uiteindelijk. Het was een grote bewegende deken jonge mensen die daar in de volle zon in afwachting waren van de Koning.
De eerste groepen mochten hun opwachting maken en kwamen langzaam zingend en dansen het stadion binnen. Voorafgegaan door zo’n tiental jonge meiden die dochters van de Koning bleken te zijn. Uiteindelijk vormden deze zo’n driehonderd dames een soort welkoms haag. Daarna kwam de Koning begeleid door zo’n veertigtal krijgers het stadion binnen rennen.  Ja hij moet redelijk fit zijn maar met zijn leeftijd half veertiger en elf vrouwen moet dat ook kunnen. Het viel ons op dat hij wel wat hijgend boven kwam. Daarna barste het feest volledig los. Hele trossen jonge meiden vol swingend kwamen het stadion binnen. Zij hadden groot en klein er zin in en vermaakten zich duidelijk zichtbaar enorm. Toen zo’n twee uur later het stadion zich helemaal gevuld had werd het tijd dat de Koninklijke familie zich op het grasveld presenteerden. Er kwamen zes van de elf vrouwen al dansend naar voren en later een groep zonen. Ook hele horden familieleden van de Koning lieten zich zien.
Na verloop van tijd kwam ook de Koning begeleid en omringd door zijn krijgers naar beneden en rende langs de prachtig in rijen opgestelde meiden om hen te bedanken. Telkens zag je hem buigen voor verschillende groepen. Overigens waren de meeste meisjes gekleed in hun minder kleurrijke eigen kleding maar wel met trots en zorgvuldig voorbereid gedragen. Ik had redelijk de vrijheid om rond te lopen en te fotograferen. Helaas is mijn telefoon daar niet geheel op ingesteld. Als een soort sluiting ceremonie, de lichten waren al aangegaan,  kwam een dochter van de Koning in haar eentje dansend over de hele veld naar voren. De Koning en uiteraard zijn krijgers gingen weer naar beneden om haar te bedanken. De hele Koninklijke familie begeleiden hem en daarna was het gedaan met de pret. Een ieder zocht zijn weg huiswaarts. De meeste meisjes die overal vanuit het land vandaan komen worden nog een nacht gehuisvest en zullen morgen vertrekken. 

Wat een bijzondere belevenis hebben wij zo dichtbij kunnen meemaken. Het is fantastisch om te zien hoe vriendelijk en gemoedelijk iedereen met elkaar omgaat. Een ervaring uit duizenden. Bedankt Thula.

ps.: Helaas heeft er afgelopen vrijdag een ernstig ongeluk plaatsgevonden waarbij dertien doden en zestig gewonden zijn gevallen. Er waren drie vrachtwagens en een busje bij betrokken allen op de terugweg met meisjes en begeleiders na het riet snijden. Het was zeker een donkere wolk die over het hele gebeuren heen hing. De organisatie is te massaal om het af te gelasten.