2018 - 05 (2) ALBANIË - BIJNA GEEN TOERISME – NATUUR IN OVERVLOED.

23 mei 2018 - Tirana, Albanië

Gjirokaster ligt in de Drino Vallei in het zuiden van Albanië op circa 35 kilometer van de grens met Griekenland. Het oude historische centrum, ligt tegen de helling van de heuvel aan gebouwd. De bebouwing is nog uit de Ottomaanse periode en oorspronkelijk gebouwd door rijke landeigenaren en is nu ook een Unesco werelderfgoed. De architectuur is kenmerkend vanuit die periode en het leven op de Balkan in die tijd. De meeste huizen zijn bijzonder mooi gerenoveerd en lopen over het algemeen kris kras en in elkaar over en zijn meestal alleen lopend bereikbaar. Wij hebben een hotel geboekt in een van de hoogst gelegen huizen van het historische centrum, vlak onder het kasteel. Redelijk dichtbij kunnen wij gelukkig nog onze auto parkeren. Ons hotel blijkt een bed en breakfast te zijn maar wel van zeer hoge kwaliteit. Dineren kunnen wij in één van de karakteristieke restaurants vlakbij. 

Als het daglicht onze kamer verlicht kunnen wij genieten van het uitzonderlijke uitzicht. Wij kijken uit over het oude historische gedeelte maar ook over de inmiddels flink uitgebreide deel van de stad met nieuwe hedendaagse bebouwing. Op ons eigen dakterras kunnen wij ontbijten. Ter uitzondering wat details het ontbijt is zeer uitgebreid ei, fruit, kaas, eigen gemaakte jam, meerdere soorten eigen gebakken warme patisserie. Later op de dag blijkt er nog meer inclusief te zijn: s’ middags thee met eigen gebakken koekjes, s’ avonds een glas wijn…..
Bovenop de heuvel ligt een kasteel uit de 12de eeuw die vele functies gehad heeft. Begin 19de eeuw is deze gerenoveerd en uitgebreid door Ali Pasha. In 1932 werd het fort onder het bewind van koning Zog een gevangenis. Na ons ontbijt besluiten wij tonnetje rond lopend op weg te gaan naar het kasteel. De weg naar boven blijkt nog best een aardige stuk omhoog te zijn. Ondanks dat wij beginnen vanuit ons eigen overnachtingsplek, wat een heel stuk klimmen scheelt is het best pittig. Wij nemen er alle tijd voor, want zeker voor Judith is dit een aardige uitdaging, die gelukkig weer volledig geslaagd genoemd kan worden.

Inmiddels is het gebruikelijk dat ik ook even weer een stukje historie opneem.
Ali Pasha & Hoxha zijn dé twee sleutel figuren van de geschiedenis van Albanië. Zij behoeven nog even een aparte toelichting.  Daarvoor moet ik wel eerst de geschiedenis in een notendop weergeven. Het land werd o.a. geregeerd door de Grieken, Romeinen en was lange tijd onderdeel van het Ottomaanse rijk, vervolgens de Fransen en heel kort de Engelsen tot Turkije het overnam. Tijdens de 2e wereldoorlog namen de Duitsers en de Italianen de macht over. Na de 2e wereldoorlog werd het land onafhankelijk.
Tijdens de Ottomaanse heerschappij rond 1780 werd Ali Pasha een van de twee gouverneurs, hij voor het zuidelijk deel. Hij werd heerser over Albanië en Epirus (nu Griekenland). Door bedrog, bruut geweld en overheersing verzamelde hij steeds meer macht. Hij liet vele kastelen/vestigingen bouwen. Deze expansie drift werd zijn ondergang en hij werd vermoord in opdracht van de Consul van het Ottomaanse rijk.
Na de onafhankelijkheid kwam Hoxha aan de macht hij werd de dictator en leidde het land met harde hand voor ruim 40 jaar tot in de tachtiger jaren van de vorige eeuw. Eerst met steun van communistisch Rusland  en later van China, uiteindelijk verbrak hij deze banden. Albanië, dat in puin lag na de Tweede Wereldoorlog, kende onder leiding van Hoxha een snelle wederopbouw. Het land werd geïndustrialiseerd en ontwikkelde een snelle economische groei, evenals een ongekende vooruitgang op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg. Hij bestreed het analfabetisme onder volwassenen en had aandacht voor de voedselvoorziening  en begeleidde boeren in de landbouw sector.
De heerschappij van Hoxha werd echter ook gekenmerkt door de eliminatie van de oppositie, gebruik van de doodstraf of lange gevangenisstraffen voor zijn politieke tegenstanders en uitzettingen van hun gezinnen uit hun huizen naar afgelegen dorpen die strikt gecontroleerd werden door de politie en de geheime politie. Hoxha stond erop dat de onafhankelijkheid van zijn land zeker gesteld zou worden en liet daarom ongeveer 750.000 bunkers bouwen op iedere plek die maar enigszins van strategisch belang was, etc. ( zelf samengesteld uit info vanuit Wikipedia.)

Terug naar ons kasteel in Gjirokaster. Als wij de poort binnen gaan zijn er alleen onderdelen van het kasteel te zien. Er zijn geen huizen meer die bewoond zijn of waren door de oorspronkelijke bewoners, zoals in Berat.  Interessant is het Nationale wapenmuseum binnen met veel artillerie en herinneringen aan het communistische verzet tegen de Duitse bezetting tijdens de tweede wereldoorlog. Buiten het kasteel maar binnen de vesting heb je vanaf de kantelen een schitterend uitzicht. Ali Pasha heeft hier een kloktoren laten bouwen en een Aquaduct voor transport van drinkwater. Ook staat er een United Air Force spionagevliegtuig en een Italiaanse tank te bewonderen die men ooit hebben veroverd. Wij zijn in de overblijfselen van de gevangenis geweest en dit voelde heel oncomfortabel aan.  Wij hebben er geen spijt van om hier naar boven te zijn gegaan en hebben zeker genoten.
Aan de voet van het historische gedeelte van de stad  ligt de "Bazaar wijk", van oorsprong een Ottomaanse Bazaar. Het is een traditionele markt en winkelstraat met een orthodoxe kerk en een moskee gebouwd in de 18de eeuw. Hier hebben wij ’s middags wat rondgewandeld en genoten van de bedrijvigheid. Er zijn veel kleinschalige winkeltjes en uiteraard koffietentjes in de nauwe straatjes met mooie traditionele huizen. Overal zijn trappen om op een ander level in de stad te komen.
Aansluitend bezoeken wij ook nog het gangenstelsel van de bunker die is aangelegd voor de aanval van de vijand in de koude oorlog. Het is speciaal voor ons geopend en waren daarom ook de enige bezoekers. De kale vertrekken zijn voor een groot stuk nog zichtbaar met hier en daar een stoel en een oude telefooncentrale. Met grote ventilatiekanalen en betonnen deuren moest men het overleven voor minstens drie maanden. Deze bunker is aangelegd door gevangenen zonder dat dit bekend was bij de lokale bevolking. Het grootste gedeelte bevond zich onder het kasteel. Wij hebben de dag relaxed vol gemaakt op ons eigen terras gedeeltelijk in de zon met een boek en/of notebook en uiteraard met de koekjes en de wijn!

Na wederom een feestelijk ontbijt gaan wij Gjirokaster verlaten om door het minst bezochte gedeelte van Albanië onze weg te vervolgen. Wij nemen de weg naar Korçë die dwars door het zuidelijk hooggebergte gaat. Op vele bergtoppen, die reiken tot 2500 meter hoog, ligt ook nog sneeuw. Korcë ligt maar op een afstand van 160 km maar wij zullen de hele dag nodig hebben om er te komen. Het is de moeite zeker waard, over nauwe wegen met op veel plaatsen een slecht wegdek, langs afgronden zonder vangrails en verder bijna geen bewoners. Soms passeren wij een dorpje van enkele huizen. Het uitzicht is spectaculair de natuur bijzonder mooi en niet onbelangrijk de zon schijnt uit de hoofdzakelijk blauwe lucht. De groene berghellingen zijn een plaatje om te zien. Her en der bloeien mooie rode en gele bloemen die afsteken tegen de groene kleur van de dennenbomen op de berghellingen. De lucht is helder en het is heerlijk stil, de langzaam opgang komende toeristenbussen komen hier niet. De schaapherders met hun honden zijn onze enige metgezellen, wat een ruig leven hebben die mensen. Het landschap is nog redelijk ongerept, hier leven nog vele wilde dieren zoals wolven, beren, wilde zwijnen, gemzen, lynxen en andere wilde katachtigen. Wij passeren maar één iets grotere stad genaamd Permeti. Wij laten die links liggen en vervolgen onze panoramische route verder door de schoonheid van het ongeschonden landschap dwars door de range imposante Gramoz bergen.
Volledig in ons element genieten wij van al dit moois, onderweg nemen wij een oude man mee die langs de weg zit te wachten op ons. lijkt wel! Helaas kunnen wij niet met hem praten om zijn levensverhaal te horen. Wij hebben geen idee waar hij naar toe moet maar na bijna anderhalf uur geeft hij aan dat hij eruit wil.
Laat in de middag verandert de lucht, enkele wolken hebben de blauwe lucht verdreven en deze kleurt langzaam donkerder. Het begint zelfs een beetje te regenen en onweer maakte het volledig. Gelukkig was het van korte duur en laten wij het onweer achter, als wij een andere vallei binnen rijden.
Tegen half vijf bereiken wij Korçëde plek voor onze overnachting vandaag. Als wij een restaurant op willen zoeken blijkt dat niet zo gemakkelijk. Er zijn vele terrassen met op het oog restaurants maar niets is minder waar. Het blijken hoofdzakelijk (koffie)bars te zijn waar het redelijk druk is met de lokale voornamelijk jeugdigen.  Wij hebben het er later met onze receptionist over en ook zij begrijpt niet waar zij dit van kunnen betalen. Velen werken niet maar roken en hangen in die gelegenheden om elkaar te ontmoeten, het moet toch ergens van betaald worden!!
In het traditionele restaurant die wij uiteindelijk vonden hebben wij heerlijk gegeten voor nog geen 15 euro.

Wij worden wakker van het geluid van het klokkenspel van de kathedraal vlak naast ons. Maar wat het vooral heel bijzonder maakte was het geluid van de mee jankende en blaffende honden. Het klinkt toch heel muzikaal. Heerlijk uitgerust gaan wij Korçë bekijken, ons hotel is direct gelegen achter die Orthodoxe Kathedraal. Wij hebben de laatste jaren vele soorten kerken gezien van binnen, maar dit was een van de mooiste. Prachtige houten kroonluchters en fresco’s voorzien van mooie kleuren. Ook de houten banken zijn bijzonder mooi bewerkt. Korçë is al eeuwenlang een belangrijke religieuze centrum voor orthodoxe christenen en moslims. Het eerste onderwijs in de Albanese taal werd daar in 1887 ingesteld, gevolgd door de eerste school voor meisjes van Albanië in 1891.
Judith heeft een wandeling gevonden in haar boek, het begin gaat volgens planning maar al snel zijn wij onze eigen weg gegaan. Het is naar verluidt de schoonste stad in Albanië, dat kunnen wij beamen. De stad ligt op 800 meter boven de zeespiegel op een plateau aan de voet van de berg Morava. De grenzen van Griekenland en Macedonië zijn heel dichtbij wat betekend dat dit, buiten de eigen Albanezen, bijna de enige toeristen zijn die wij hier tegenkomen.
De stad heeft een rijke mengeling van religieuze monumenten, met niet alleen die prachtige orthodoxe kathedraal maar ook een van de oudste Moskeeën in Albanië. De "Iliaz Bej Mirahorit" Moskee gebouwd in 1469, is onze volgende bestemming . Het verbaast ons steeds hoe mooi opgeknapt de oude stadscentra zijn en mede daardoor een gezellige sfeer uitstralen. De bazaar van oudsher is nog steeds het centrum van veel bedrijvigheid met marktstallen waar van alles wordt verkocht. Maar de wijk erom heen en er vlak achter is misschien wel nog mooier. Een plein vol met allerlei bijzondere winkels en terrassen vol met koffiedrinkende lokale Albanezen. Er zijn hier ook nog vele musea maar die laten wij maar voor een andere keer.  
Tijd om weer verder te gaan, wij halen de auto op bij ons hotel en vertrekken. Er is verder nog veel te zien in de omgeving wij kiezen voor het zoetwatermeer van Ohrid die gedeeld wordt met de Republiek Macedonië. Dit meer gebied, met een overvloed aan zeldzame fauna en flora is inmiddels uitgeroepen tot een Transnationaal Park. In Drilon lunchen wij, zittend onder mooie wilgen met hun hangende takken direct aan het meer met veel zwanen om ons heen. Het lokale gerecht  Kofta (gehaktballen) viel helaas wat tegen.
De weg vanaf Korçë is nieuw en voorzien van goed asfalt. Er wordt gedeeltelijk nog aan gewerkt, grote stukken rots zijn opgeblazen en de weg is nu niet meer glooiend en slingert niet meer rond de bergstructuren. Dit scheelt een stuk in tijd de oorspronkelijke weg was smal en kronkelig. Wat geld uit de EU al kan doen. Wij arriveren in Elbasan onze volgende overnachtingsplek.

Wij zijn gisteren het hotel niet meer uit geweest omdat wij een perfect hotel hebben gevonden van hoge klasse en van alle gemakken voorzien.  Onze kamer, met alles erop en eraan, ligt op de 2e verdieping en op de 1ste  en  3de etage waren eet-  en drinkgelegenheden. Een chique bar en een mooi café, vol met lokale jeugd heel gezellig. Het ontbijt was een van de “beste” wij zijn echt op vakantie. Wij hebben een luie ochtend en gaan pas tegen elven de stad in om de bijzondere dingen te bekijken. Het oude centrum van de stad Elbasan wordt gekenmerkt door de oude stadsmuren van het oorspronkelijke fort midden in de stad. Deze was gebouwd op de ruïnes van de Romeinse en Byzantijnse vestingwerken. De stadsmuren zijn recentelijk gerenoveerd.  Binnen de muren is de Koninklijke Moskee te zien, die dateert uit de vijftiende eeuw en een orthodoxe & Byzantijnse kerk. Er is een klein marktje en wij lopen langs de winkels. Er is verder eigenlijk niet zo veel meer te doen en wij besluiten er vandoor te gaan.
Maar eerst nog naar een oude Byzantijnse St. Nicolaaskerk die zich bevindt in Shelcani, een dorpje hoog op een van berghellingen in de buurt van Elbasan. Wij kunnen er niet helemaal komen met de auto en moeten de laatste 500 meter naar boven lopen/klimmen over een zeer hobbelig pad vol met keien. Als wij aankomen is alles op slot. Wij zijn aan het overleggen wat te doen en dan komt er een oudere man aangeslenterd. Hij blijkt de sleutel te hebben. Binnen is niet veel te zien omdat er geen licht is. De kabels zijn recentelijk door onweer naar beneden gekomen. De zaklantaarn van mijn mobiel lost het probleem op. De muren blijken prachtig beschilderd te zijn door beroemde middeleeuwse Albanese schilders. Deze zijn nog voor 80% zichtbaar. Het was de klim toch zeker waard.
Als wij weer op weg zijn naar onze laatste overnachtingsplek moet wij eerst Tirana, de hoofdstad van Albanië passeren. Daarvoor rijden over een randweg en passeren enkele rotondes. Die zijn een test voor je rijkwaliteiten. Wat een chaos alles komt van alle kanten tegelijk de rotonde op en blokkeert zodoende al de doorstroming. Alle auto staan dan ook kriskras op de weg bumper aan bumper en het is gewoon wie durft er langzaam gas te geven als er een gaatje komt. Prachtig!!!
Twintig kilometer ten noorden van Tirana ligt Kruje onze bestemming. Ook deze stad heeft een kasteel op de heuvel. Wij hebben geen hotel geboekt en gaan wel op zoek naar een B&B die wij op de site van booking com hebben gezien. De B&B blijkt binnen de kasteelmuren te liggen, dit is voor ons te ver lopen met de bagage. Achteraf pakte dat goed uit het Panorama Hotel blijkt een veel betere optie. De laatste dagen hebben wij alleen maar uitmuntende hotels gehad. Vanaf ons balkon zicht op de bazaar met souvenir stallen, het kasteel, de oude burcht en de volledig stad er onder.

De laatste dag is aangebroken wat vliegt de tijd. Negen dagen volop genoten van de diversiteit van Albanië. Uiteraard moeten wij het kasteel & burcht hier in Kruje nog bezoeken. Judith slaagt ook voor deze laatste test het blijkt weer een interessante keuze. Dit kasteel is het centrum van de Albanese verdediging tegen de Ottomaanse invasie in de 15de eeuw.  Er wordt weer een stuk geschiedenis blootgelegd. Zal jullie hier niet meer mee lastig vallen. Wij hebben niet al te veel tijd meer omdat wij om uiterlijk half twaalf uitgecheckt moeten zijn uit ons hotel.
Dat komt goed uit want Tirana hebben wij ook nog niet gezien. Wij rijden naar het centrum en parkeren onze “Arjan” bij een hotel vlakbij het grote plein Skanderbeg square. Er wordt ook hier flink gerenoveerd, bestrating en bloemperken worden aangepakt. De oude communistische invloed is hier nog wel te zien maar wordt met rassé schreden afgebroken. Parades worden hier al lang niet meer gehouden. Ook Bunker 2 ligt hier vlakbij. Gelukkig maar, omdat het weer is omgeslagen en de regen met bakken uit de hemel komt. Wij ontvluchten die en gaan ondergronds de Bunker in. Dit gangenstelsel is gelukkig nooit gebruikt en wordt nu als museum gebruikt om aan te tonen dat Hoxha er een waar terreurbewind heeft uitgevoerd. Nazi Duitsland en de Sovjet Unie zouden hier nog wat van kunnen leren…  Wat een drama heeft zich hier afgespeeld. Er is zo veel info dat ik na ruim 1 uur niets meer opneem. Buiten regent het nog steeds, een vervroegt diner brengt uitkomst. Wij zijn er niet zo rauwig om dat wij voor Tirana niet nog meer tijd over hebben. Het heeft nu geen zin om langer rond te hangen in deze regen.
Tevreden sturen wij “Arjan” terug naar de luchthaven. Wij zijn weliswaar te vroeg maar dat wordt opgevuld met o.a. het afmaken van dit verslag. Het regent nog steeds op naar de zon in Nederland.
De vlucht gaat op tijd en wij sluiten ons Albanese avontuur af. Wij zijn blij met onze keuze voor Albanië in plaats van Armenië wat eigenlijk de bedoeling was, het was zeer de moeite waard.

Foto’s

4 Reacties

  1. Marga:
    24 mei 2018
    Inmiddels dus weer thuis. Genoten van een prachtige natuur zo te horen en te zien.Wij gaan vogende week naar Macedonie naar het meer van Ohrid.
  2. Netty van Rossem:
    24 mei 2018
    Leuk Cor om jullie ervaringen in Albanië met ons te delen. Jullie zijn weer thuis. Wij beleven onze laatste avond in de Belgische Ardennen vlakbij Houffalize en gaan morgen weer op de terugweg naar huis met een tussenstop in Arnhem waar we een concert hebben van Tom Russell. Ik zie je zaterdag!
  3. Jan van Driel:
    26 mei 2018
    Wat een hoeveelheid imposante forten, bunkers, kastelen, vestingwerken, religieuze gebouwen en mooie hotels waar Arjan jullie naartoe heeft gebracht.
    Geniet nu van het lekkere weer thuis.
  4. Sven:
    2 juni 2018
    Was er nog niet eerder aan toe gekomen om het verslag te lezen, maar klinkt heel erg goed. Wij hebben er weer een bestemming bij voor op het lijstje! Trots op je mam dat je alle beklimmingen weer hebt doorstaan! Ga nu weer even de verhalen van Colombia doornemen, wij zitten nu in de bus onderweg naar Cali.